پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى
كىتابلاردىمۇ زىكرى قىلىنغان. سەھىھۇلبۇخارىدا
ئاسنىڭ مۇنداق دېگەنلىكى رىۋايەت قىلىنغان: ئاللاھ بىلەن قەسەمكى،
پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى
تەۋراتتىمۇ بايان قىلىنغان.. ئۇ زات قوپال، توڭ ۋە بازارلاردا توۋلىغۇچى
ئەمەس، يامانلىققا يامانلىق بىلەن جاۋاپ قايتۇرمايدۇ، لېكىن ئەپۇ ۋە
كەچۈرۈم قىلىدۇ، ئاللاھ ئۇ زاتنى كاج بىر مىللەتنى تۈزلىمىگىچىلىك،
كۆزلەرنى، پاڭ قۇلاقلارنى، پەردىلەنگەن دىللارنى ئاچمىغىچىلىك ھەرگىز ۋاپات
قىلدۇرمايدۇ. (بۇخارى رىۋايىتى).
پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى
ئۇ زات ھونەين كۈنى ئىمانى ئاجىزلارنىڭ قەلبىنى ئىسلامغا مايىل قىلىش ئۈچۈن
ئۇلارغا كۆپ ئاتا – ئېھسان قىلغاندا بىر ئادەم: بۇ ئاللاھ رىزاسى مەقسەت
قىلىنمىغان تەقسىمات بولدى، دەپ پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى
زۇلۇم بىلەن ئەيىبلىگەن.
ئىبنى مەسئۇد رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ مۇنداق دېگەن: مەن بۇ خەۋەرنى پەيغەمبەر
ئەلەيھىسسالامغ
قاتتىق غەزەپلەنگەنلىكى
ئاندىن ئۇ: "ئاللاھ مۇسا ئەلەيھىسسالامغا
ئەزىيەت قىلىنغان بولسىمۇ يەنە سەۋرى قىلغان"، دېگەن. (بۇخارى ۋە مۇسلىم
رىۋايىتى).
ھەقىقەتەن پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام رەببىنىڭ«ئى مۇھەممەد! نادانلار بىلەن
تەڭ بولمىغىن، ئۇلارغا چىرايلىق مۇئامىلىدە بولغىن» دېگەن ئەمرىگە ئەمەل
قىلغان.
پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئورنىدىن تۇرۇپ مەسجىدنىڭ ئوتتۇرىغا كەلگەندە بىر
ئەرابىي تونىنىڭ ئارقىسىدىن قاتتىق تارتىپ: ئى مۇھەممەد! ماڭا ئىككى تۈگە
مال بەرگىن. چۈنكى سەن ئۆزەڭنىڭ ياكى داداڭنىڭ مېلىدىن بەرمەيسەن، دېگەن.
پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى
قىزىرىپ كەتكەنىدى. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام: "بوينىمنى قىزارتۋەتكەنلىك
ئۈچۈن ماڭا دىيەت تۈلىمىگىچىلىك ساڭا ھېچنەرسە بەرمەيمەن"، دېگەن. ئەرابىي:
ئاللاھ بىلەن قەسەمكى، ساڭا دىيەت تۈلىمەيمەن، دېگەن.
ئەبۇ ھۆرەيرە رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ مۇنداق دېگەن: بىز ئەرابىينىڭ سۆزىنى
ئاڭلاپ، ئۇنىڭغا ئېتىلىپ كەلگەنىدۇق، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام: مەن رۇخسەت
قىلمىغىچىلىك، ھېچكىم ئورنىدىن قوزغالمىسۇن. ئى پالانى! ئۇنىڭ بىر تۈگىسىگە
ئارپا، يەنە بىر تۈگىسىگە خورما ئارتىپ بەرگىن" دېگەن. ئاندىن
ساھابىلىرىغا: قايتىپ كېتىڭلار"، دېگەن. (نەسەئى، ئەبۇ داۋۇد رىۋايىتى).
ئىمام سىندى رەھمەتۇللاھى ئەلەيھى: ئەگەر پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامغا
ئەخلاقتىن باشقا مۆجىزىلەر بېرىلمىگەن بولسىمۇ ئەلۋەتتە بۇ ئۇنىڭ
پەيغەمبەرلىكىگ
ئاللاھ تائالا مۇنداق دەيدۇ: «ئاللاھنىڭ رەھمىتى بىلەن سەن ئۇلارغا
مۇلايىم بولدۇڭ؛ ئەگەر قوپال، باغرى قاتتىق بولغان بولساڭ, ئۇلار چۆرەڭدىن
تارقاپ كېتەتتى؛ ئۇلارنى ئەپۇ قىل، ئۇلار ئۈچۈن مەغپىرەت تىلىگىن، ئىشتا
ئۇلار بىلەن كېڭەشكىن؛ (كېڭەشكەندىن كېيىن) بىر ئىشقا بەل باغلىساڭ,
ئاللاھقا تەۋەككۈل قىلغىن. ئاللاھ ھەقىقەتەن تەۋەككۈل قىلغۇچىلارنى دوست
تۇتىدۇ». (سۈرە ئال ئىمران 159- ئايەت).
پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى
مەسجىدنىڭ ھۆرمىتىنى بىلمەستىن، مەسجىدنىڭ بىر بۇلىڭىغا سىيىپ قويىدۇ،
ساھابىلار ئۇنى ئەيىبلەپ، سىلكىشلىگەندە، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام: "ئۇنى
ئۆز ھالىغا قۇيۇڭلار"، دەيدۇ. ئاندىن پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئەرابىينى
چاقىرىپ، ئۇنىڭغا تەلىم بېرىپ: "مەسجىدلەردە بۇنىڭغا ئوخشىغان ئىشلارنى
قىلىشقا بولمايدۇ، مەسجىدلەر پەقەت ئاللاھ تائالاغا زىكرى ئېيتىش، ناماز ۋە
قۇرئان ئوقۇش ئۇچۇندۇر"، دەيدۇ. ئاندىن بىر كىشىنى سۇ ئېلىپ كېلىپ، ئۇنىڭ
ئۈستىگە قۇيىۋېتىشكە بۇيرۇيدۇ. (بۇخارى ۋە مۇسلىم رىۋايىتى).
پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامدى
ساھابىلەر، رەددىيە بېرىشكە ئورۇنغاندا، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئۇنىڭ
قوپاللىق قىلغانلىق ئۆزرىسىنى قوبۇل قىلىپ: "ھەق ئىگىسىنىڭ سۆزلەش ھەققى
بار"، دەيدۇ. ئاندىن ساھابىلىرىغا: "ئۇنىڭ ھەققىنى بازاردىن سېتىۋېلىپ،
بېرىڭلار" دەيدۇ. ساھابىلار: بازاردا پەقەت ئۇنىڭكىدىن ياخشىسى بار ئىكەن،
دېگەندە، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام: "ياخشىسىنى سېتىۋېلىپ بېرىڭلار. چۈنكى
ياخشى ئادا قىلغىنىڭلار ياخشى كىشىلەردىن ھېسابلىنىسىلەر"
ۋە مۇسلىم رىۋايىتى).
پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئۇ ئادەمنىڭ قوپاللىقىغا قوپاللىق بىلەن جاۋاپ
قايتۇرماستىن بەلكى ئۇنى كەچۈرۈم قىلدى. ئاندىن ئۇنىڭكىدىن ياخشىسىنى
بەردى. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام&nbs
«تەقۋادارلار كەڭچىلىكتىمۇ، قىسىنچىلىقتىمۇ ئاللاھ يولىدا (پۇل - مال) سەرپ
قىلىدىغانلار، (ئۆچ ئېلىشقا قادىر تۇرۇقلۇق) ئاچچىقىنى يۇتىدىغانلار،
(يامانلىق قىلغان ياكى بوزەك قىلغان) كىشىلەرنى كەچۈرىدىغانلارد
ياخشىلىق قىلغۇچىلارنى دوست تۇتىدۇ» دېگەن ئايىتىگە ئەمەل قىلغانىدى.
مانا بۇ كەچۈرۈم قىلىش، مۇلايىم بولۇش بولسا پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى
پەيغەمبەرلىكىگ
پەيغەمبەرلىك ئەخلاقلىرىنىڭ جۈملىسىدىندۇر.