ئەمما پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئاللاھ تائالانىڭ ئۇلۇغلىقىنى، كۈچ،
قۇدرىتىنى ھەقىقى بىلىپ، ئۇنىڭغا ئەڭ كۆپ ئىبادەت قىلىدىغان، ئەڭ بەك
قورقىدىغان زات ئىدى. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام: "مەن ئاللاھ تائالادىن
سىلەردىنمۇ بەكرەك قورقىدىغان، تەقۋالىق قىلىشقا تىگىشلىك ئىشلارنى
سىلەردىن بەكرەك بىلىدىغان بولۇشۇمنى ئۈمىد قىلىمەن" دېگەن. (مۇسلىم
رىۋايىتى).
پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى
ئۇنىڭغا قاتتىق ئىبادەت قىلىدىغانلىقىنى
ئۇنىڭ ساھىبى ھەزرىتى ئەبۇ بەكرى رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ ئۇنىڭ چاچلىرىدىكى
ئاقنى كۆرۈپ: يا رەسۇلۇللاھ، چاچلىرىغا ئاق چۈشۈپ كېتىپتۇ؟ دېگەندە،
پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام: "چاچلىرىمنى ھۇد، ۋاقىئە، مۇرسالات، ئەممە
يەتەسائەلۇن، ئىزەششەمسۇ كۇۋۋىرەت قاتارلىق سۈرىلەر ئاقارتىۋەتتى"، دېگەن.
(تىرمىزى رىۋايىتى).
دېمەك، بۇ سۈرىلەردە بايان قىلىنغان قىيامەت ئەھۋاللىرى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى
مۆمىنلەرنىڭ ئانىسى ئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھا پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى
رەببىدىن قورقۇشىنى تەرىپلەپ مۇنداق دېگەن: پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى
تامغاقلىرى كۆرۈلگۈدەك كۈلۈپ باققانلىقىنى كۆرمىگەندىم، ئۇ ھاۋانىڭ
تۇتۇلغانلىقىنى ياكى بوران چىققانلىقىنى كۆرسە ئۇنىڭ يۈزىدىن ئەندىشىنىڭ
ئالامەتلىرى كۆرۈلەتتى. مەن يا رەسۇلۇللاھ، خالايىقلار ھاۋا تۇتۇلغانلىقىنى
كۆرسە يامغۇرنى ئۈمىت قىلىشىپ خۇرسەن بولىشىدىكەن، ئۆزلىرى بۇنداق
ئەھۋالنى كۆرسىلە يۈزلىرىدىن ئەندىشىنىڭ ئالامەتلىرى كۆرۈلىدىكەن
دېگىنىمدە، ئۇ: ئى ئائىشە! ئۇنىڭدا بىر ئازاپ بولۇشىدىن خاتىرجەم
بولالمايمەن. چۈنكى ئىلگىرىكى بىر ئۈممەت قاتتىق بوران بىلەن ئازاپ
قىلىنغان، ئۇلار ئۆزلىرىنىڭ ۋادىسىغا سۈرۈلۈۋاتقان بۇلۇتنى كۆرۈپ: «مانا بۇ
بىزگە يامغۇر ياغدۇرغۇچى بۇلۇتتۇر»، دېيىشكەنىدى"، دېگەن. (بۇخارى ۋە
مۇسلىم رىۋايىتى).
بىر كېچىسى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئويقۇسىدا پىتنەلەرنىڭ
چۈشۈۋاتقانلىقى
ئۆيىدە ئىدى، ئۇ پىتنەلەردىن كەلگەن يامانلىقلاردىن پاناھلىق تىلەش ئۈچۈن
ئاياللىرىنى ئويغۇتۇشقا، ئۇلارنىڭ ئورنىدىن تۇرۇپ ناماز ئوقۇشىغا
بۇيرىغانىدى. ئۇممۇ سەلىمە رەزىيەللاھۇ ئەنھا مۇنداق دېگەن: پەيغەمبەر
ئەلەيھىسسالام ئويقۇسىدىن چۈچۈپ ئويغۇنۇپ: سۇبھانەللاھ، بۈگۈن كېچە
نېمىدېگەن كۆپ خەزىنە ۋە نېمىدېگەن كۆپ پىتنەلەر نازىل قىلىندى؟
ھۆجىرلاردىكى ئاياللارنى كىم ئويغىتىپ قويىدۇ، دۇنيادا كىيىم كىيگەن
كۆپلىگەن ئاياللار باركى، ئۇلار ئاخىرەتتە يالىڭاچ قالىدۇ"، دېگەن. (بۇخارى
رىۋايىتى).
يەنە بىر كىچە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى
ئاخىرىدا ئوخلىيالمايۋاتق
نەرسە نېمە؟
ئابدۇللاھ ئىبنى ئەمرى بىزگە مۇنداق جاۋاپ بېرىدۇ: پەيغەمبەر
ئەلەيھىسسالام بېقىنىنىڭ ئاستىدىن بىر خورمىنى ئېلىپ، يېگەن بولۇپ، كېچىنىڭ
ئاخىرى بولغاندا بۇنىڭدىن بىئارام بولغان، بۇنىڭدىن بەزى ئاياللىرى
ئەندىشە قىلغاندا پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام: "مەن بېقىنىمنىڭ ئاستىدىن بىر
تال خورمىنى ئېلىپ يېگەنىدىم، ئۇنىڭ سەدىقە خورمىلىرىدىن بولۇپ قېلىشىدىن
قۇرقتۇم"، دېگەن. دېمەك، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى
ئۇنىڭ يېگەن خورمىسىنىڭ ئۇنىڭغا ھالال بولمايدىغان سەدىقە خورمىلىرىدىن
بولۇپ قېلىشىدىن قورقۇش ئىدى.
ئەمما پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى
راستچىللىقىنىڭ يەنە بىر شاھىتىدۇر. ئۇنىڭ ئىبادىتى ئاللاھقا يالغاننى
توقۇيدىغان، خەلقنى ئۇنىڭ نامى بىلەن ئازدۇرىدىغان يالغانچىدىن سادىر
بولىشى مۇمكىن بولمايدىغان ئىبادەتىدى. ئۇنىڭ يالغانچى بولۇشى قەتئى مۇمكىن
ئەمەس. دۇنيادا رەببىگە يالغاننى توقۇپ، ئاندىن رەببىگە ئىبادەت قىلىپ،
ئۆزىنى جاپاغا سالىدىغان يالغانچى بولمىسا كېرەك.
مۆمىنلەرنىڭ ئانىسى ئائىشە رەزىيەللاھۇ ئەنھا بىزگە پەيغەمبەر
ئەلەيھىسسالامن
ئەلەيھىسسالام كېچىلىرى ئىبادەت قىلىپ، پۇتىلىرى قاپىرىپ كېەتتى، مەن
ئۇنىڭغا: يا رەسۇلۇللاھ، ئاللاھ تائالا ئىلگىركى ۋە كېيىنكى گۇناھلىرىنى
مەغپىرەت قىلغان تۇرسا نېمە ئۈچۈن ئۆزلىرىنى بۇنداق جاپاغا ئۇرىلا،
دېگىنىمدە، ئۇ: "مەن شۈكۈر قىلغۇچى بەندە بولمامدىم"، دېگەن. (بۇخارى ۋە
مۇسلىم رىۋايىتى).
ئۇ يەنە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى
ئەلەيھىسسالام كېچىسى ئون بىر رەكەت ناماز ئوقۇياتتى، بۇ نامازدا سىلەردىن
بىرىڭلار ئەللىك ئايەت ئوقۇغان مىقدار سەجدە قىلاتتى، بامدات نامىزىدىن
ئىلگىرى ئىككى رەكەت ناماز ئوقۇپ، نامازغا نىدا قىلغۇچى كەلگەنگە قەدەر ئوڭ
تەرىپىنى بېسىپ يېنىچە ياتاتتى، دېگەن. (بۇخارى ۋە مۇسلىم رىۋايىتى).
ھەزرىتى ئەلى رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ بەدرى كۈنى ساھابە كىراملار ھېرىپ،
چارچىغانلىقىدى
ئەھۋالىنى سۈپەتلەپ: ئۇ كۈنى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامدى
ھەممەيلەننىڭ ئۇيقۇغا غەرق بولغانلىقىنى كۆرگەنىدىم، پەيغەمبەر
ئەلەيھىسسالام بولسا بىر دەرەخنىڭ ئاستىدا ناماز ئوقۇپ، يىغلاپ تاڭ
ئاتقۇزغانىدى، دېگەن. (بۇخارى ۋە مۇسلىم رىۋايىتى).
پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى
ئۈمىت قىلىپ، ئۇنىڭ ئالدىدا ئىلتىجا قىلىپ يىغلىشى بىر قانچە قېتىم
تەكرارلان ئەھۋال ئىدى. ئابدۇللاھ ئىبنى ئەششىخخىر رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ:
پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى
ئوقۇۋاتقانىكەن
دېگەن. (نەسەئى، ئەبۇ داۋۇد، ئەھمەد رىۋايىتى).
پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام رەببىنىڭ: «(ئى مۇھەممەد!) شۈبھىسىزكى،
پەرۋەردىگارىڭ سېنىڭ ۋە سەن بىلەن بولغانلارنىڭ (يەنى ساھابىلەر) دىن بىر
توپ ئادەمنىڭ (تەھەججۇد نامىزى ئۈچۈن) كېچىنىڭ ئۈچتىن ئىككى ھەسسىسىدە،
يېرىمىدا ۋە ئۈچتىن بىر ھەسسىسىدە تۇرىدىغانلىقىڭل
سۈپەتلىگىنىدەك
رەببىگە ئىلتىجا قىلىپ، ئۇنىڭ ئالدىدا يىغلاپ ئولتۇرغان بىر يالغان
پەيغەمبەرنىڭ ئۆتكەنلىكىنى ئاڭلاپ باققانمۇ؟.
ئەمما پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى
ئىزدەپ، دۈشەنبە، پەيشەنبە كۈنلىرى روزا تۇتۇشقا داۋام قىلاتتى. ئەبۇ
ھۆرەيرە رەزىيەللاھۇ ئەنھۇدىن پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى
ئاللاھقا دۈشەنبە، پەيشەنبە كۈنلىرى توغرىلىنىدۇ، ئەمىلىمنىڭ ئاللاھقا مەن
روزا تۇتقان ھالەتتە توغرىلىنىشىنى ياخشى كۆرىمەن، دېگەنلىكى رىۋايەت
قىلىنغان.
پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى
بەزىدە ھەر كۈنى روزا تۇتاتتى. ئەنەس رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ: پەيغەمبەر
ئەلەيھىسسالام ئاينىڭ بەزىسىدە روزا تۇتمايتتى ھەتتا بىز بۇ ئايدا پەقەت
روزا تۇتمىسا كېرەك، دەپ ئويلاپ قالاتتۇق، يەنە بەزىسىدە روزا تۇتاتتى
ھەتتا بىز بۇ ئايدا پەقەت ئېغىز ئوچۇق يۈرمىسە كېرەك، دەپ ئويلاپ قالاتتۇق،
سىز ئۇنىڭ كېچىدە ناماز ئوقۇۋاتقان ياكى ئوخلاۋاتقان ھالىتىنى كۆرمەكچى
بولسىڭىز ھەر ئىككى ھالىتىنى كۆرەلەيتىڭىز، دېگەن. (بۇخارى ۋە مۇسلىم
رىۋايىتى).
پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ياز كۈنلىرى ھاۋانىڭ قىززىقىدا روزا تۇتۇپ، ساۋاپ
ئېلىش پۇرسىتىنى قولىدىن بەرمەيتتى، بۇنىڭ بىلەن رەببىگە يېقىنلىشىشنى ۋە
ئۇنىڭ مۇھەببىتىنى ئىزدەيتتى. ساھىبى ئەبۇ دەردائ رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ:
پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بىلەن بىرگە سەپەر قىلغانىدۇق، ئىسسىقنىڭ
يامانلىقىدىن بەزىلىرىمىز قولىنى بېشىغا قويۇۋالاتتى، بۇ كۈنى ئارىمىزدا
پەقەت پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بىلەن ئابدۇللاھ ئىبنى راۋاھە رەزىيەللاھۇ
ئەنھۇ روزا تۇتقانىدى، دېگەن. (ئىمام ئەھمەد رىۋايىتى).
پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام رەببىنىڭ نىداسىغا ئىجابەت قىلغانغا قەدەر
ئۇنىڭغا ئىبادەت قىلىشتىن بۇشىشىپ قالمىغانىدى، ئۇ رەببىگە ئىبادەت قىلىشتا
رەببىنىڭ: «سەن ئۆزەڭگە ئۆلۈم كەلگەنگە (يەنى ئەجىلىڭ يەتكەنگە) قەدەر
پەرۋەردىگارىڭغ
ۋەكىللىك قىلغانىدى. ئەگەر ئۇ يالغان پەيغەمبەر بولغان بولسا پۇتلىرى
قاپىرىپ كەتكۈدەك كېچىسى ئوغلىماي ئىبادەت قىلىش، ھاۋانىڭ قىززىقىدا روزا
تۇتۇش مۇشەققەتلىرىدىن
لېكىن ئۇ ئاللاھنىڭ راستچىل، ھەق پەيغەمبىرى ئىدى. رەببى ئۇنىڭغا: «(ئى
مۇھەممەد!) بوشىغان چېغىڭدا (ئاللاھقا) ئىبادەت قىلىشقا تىرىشقىن.
پەرۋەردىگارىڭغ
راھەتلەندۇرسۇن